Hoe kun je met storytelling je podcast luisteraar beter boeien en binden?

Storytelling in podcasts. Ik werd me bewust van de kracht van verhalen en de manier waarop je iets vertelt toen ik tijdens het jaarlijkse Podcast-festival deelnam aan een workshop van Corinne Heyrman. Zij gaf tips en voorbeelden hoe je literaire technieken in je podcast kunt gebruiken om veel beter bij de luisteraar tussen de oren te komen. En dat was voor mij de start van een zoektocht naar de kracht van storytelling voor podcasts. In dit artikel neem ik je mee in die zoektocht.

Wat is storytelling?

Mijn zoektocht begon met de vraag: wat is storytelling eigenlijk? Laten we het eens aan Wikipedia vragen:

Er is sprake van storytelling als droge feiten verbonden worden door een dramatische lijn waardoor ze beter doordringen bij de ontvanger en langer onthouden worden.

Ok, dus in plaats van simpel informatie geven vertel je een verhaal. Omdat verhalen veel meer binnenkomen bij je luisteraar en omdat verhalen beter onthouden worden. Maar veel verder dan dit en wat uitleg hoe storytelling ontstaan is kom ik met Wikipedia niet. 

Videoverhalenmaker San Sperber

Nu werk ik vaak samen met San Sperber en zij is van kinds af aan al verhalenmaker. Zij moet me dus meer kunnen vertellen over de kracht van storytelling. Welke soorten verhalen zijn er eigenlijk? En hoe begin je nou een verhaal? Ik besluit bij haar langs te gaan.

Volgens San brengt storytelling leven in wat je wilt vertellen. Je wilt mensen veranderen, in beweging brengen of meekrijgen. Een verhaal is daar bij uitstek geschikt voor.

Wat maakt een goed verhaal?

Ik vraag San wat een verhaal nou tot een goed verhaal maakt. Volgens haar heeft een klassiek verhaal bepaalde elementen die ervoor zorgen dat je erbij blijft:

  • Het verhaal start met een opening waarmee de verteller je op een plek of in een situatie plaatst: waar zijn we? Er was eens…
  • Dan volgt een gebeurtenis, iets dat zorgt voor een verandering in de situatie of bij de hoofdpersoon.
  • Hier komt vervolgens actie op, er vinden vervolggebeurtenissen plaats.
  • Deze gebeurtenissen monden uit in een climax: de hoofdgebeurtenis in het verhaal.
  • In de afronding wordt het verhaal mooi rond gemaakt, zodat het een duidelijk eindpunt heeft.

Een goed verhaal zorgt ervoor dat de hoofdpersoon aan het einde onomkeerbaar is veranderd. Bijvoorbeeld in zijn karakter, of omdat zijn leven anders is geworden.

Ik vroeg San ook hoe je nu begint met het schrijven van een goed verhaal, en ze herinnert me aan de 5 w’s die ik nog ken uit de tijd dat ik persberichten schreef. Formuleer voor je begint met het schrijven van een verhaal de volgende 5 w’s: wie, wat, waar, wanneer, waarom. En daar kun je de h van hoe nog aan toevoegen trouwens.

Wat maakt zakelijke storytelling anders?

Creatieve contentcoach Vincent Mirck

We weten nu wat een goed verhaal is en hoe je begint met het schrijven van een verhaal. Maar ik vraag me af of dit in een zakelijke commerciële context nou heel anders werkt. En daarvoor moet ik zijn bij Vincent Mirck. Hij is freelance creatieve contentcoach, werkzaam bij marketing-, content- & communicatiebureau LVB en schrijft regelmatig voor Frankwatching. Maar misschien wel het belangrijkste: zakelijke storytelling is één van zijn expertises. Ik ga bij hem langs in Utrecht en vraag hem als eerste wat zakelijke storytelling eigenlijk is.

Zakelijke storytelling is het woord geven aan het voorbeeld. Dus niet zeggen dat je iets goed doet, maar laten zien dat je ergens mee bezig bent. ‘Show don’t tell’.

Volgens Vincent is zakelijke storytelling in zoverre anders dat er grenzen zijn aan wat je kunt vertellen. Dit moet immers passen bij het doel dat je wilt bereiken of het doel van je organisatie. Dat wil niet zeggen dat je alleen maar hallelujah-verhalen moet vertellen, een veel gemaakte fout volgens Vincent. Ook in een zakelijke context doe je er goed aan authentieke verhalen te laten vertellen door echte mensen met inspirerende voorbeelden.

Ik vroeg Vincent hoe je nu begint met het schrijven van een zakelijk verhaal. Dat begint volgens hem altijd met: doel, doelgroep en boodschap. Zoek thema’s uit waar je iets over wilt vertellen. En zoek vervolgens mensen uit die een mening hebben en fijn kunnen praten, of mensen die vol zitten met voorbeelden.

Inmiddels ben ik zo al een heel eind in mijn zoektocht naar storytelling in podcasts. Ik leerde bij San wat storytelling is en hoe je begint met het maken van een goed verhaal. Vincent liet me zien dat zakelijke storytelling anders is, omdat je natuurlijk bepaalde doelen wilt bereiken. En ook dat transparantie en authenticiteit belangrijk zijn. Maar hoe pas je dit nu toe bij het maken van podcasts?

Gebruik literaire technieken in je podcast om een verhaal te vertellen

In de inleiding van dit stuk benoemde ik al de workshop van Corinne Heyrman die ik volgde tijdens het Podcast-festival, een jaarlijks congres over podcasting voor podcasters en makers. Corinne is zelf schrijver, theatermaker en podcastmaker en heeft vanuit die achtergrond ervaring met storytelling in podcasts.

Corinne Heyrman

Om in podcasts je verhaal goed aan de luisteraars te kunnen vertellen, kun je gebruik maken van verschillende literaire technieken. Corinne onderscheidt de volgende technieken:

  • Monoloog: hierin is in de podcast alleen de geïnterviewde aan het woord. Dit realiseer je door in de montage de interviewer eruit te editen, maar ook door tijdens je interview al op een bepaalde manier vragen te stellen. Met deze vorm komt de verteller veel meer bij de luisteraar binnen. En door de montage heb je ook de mogelijkheid om je verhaal krachtiger en gestructureerder over te brengen.
  • Dialoog. Dit is van oudsher de meest voorkomende vorm in gesproken podcasts. Hierbij zijn zowel interviewer als interviewee aan het woord. Hierdoor krijg je een authentiek gesprek, maar kun je een verhaal minder krachtig en gestructureerd overbrengen.
  • Voice over. In deze vorm voeg je na een interview een hoofdverteller toe, vaak aanvullend op de monoloog met de geïnterviewde. Hierdoor kun je richting en structuur aan je verhaal geven.
  • Muziekgebruik. Hiermee kun je aanvullend op bovenstaande literaire technieken de luisteraar echt in een sfeer of setting meenemen.
  • Sound design (of: geluidsdecor). Net als bij muziek kun je met geluidseffecten of locatie-geluiden de luisteraar een specifiek plek of situatie echt laten beleven alsof je erbij bent.

Maar dat is toch hartstikke veel werk?

Dit is een veelgehoorde opmerking wanneer ik mensen vertel over de kracht van storytelling en literaire technieken in podcasts. En ja, natuurlijk is het makkelijker om gewoon je recorder aan te zetten, drie kwartier met je gast(en) te kletsen en dat online te zetten. Maar dan mis je ook de kracht die je met het toepassen van storytellling in je podcast kunt bereiken: het beter binden en boeien van luisteraars! En daar doe je het toch allemaal voor tenslotte.

En wees gerust, je hoeft niet meteen de nieuwe Brand in het Landhuis of Geel te maken, podcasts waar heel veel tijd is gaan zitten in het overbrengen in het verhaal. Luister eens naar de podcast GroeiGesprekken die ik voor Skillz-up maak over de arbeidsmarkt. Deze podcast nemen we op als interview, waarna we in de montage de beste passages selecteren, een voice-over erbij opnemen en muziek en bescheiden sound design toevoegen. Een ‘lean and mean’-aanpak voor het toepassen van storytelling in een podcast.

Tot slot…

Wil je aan de slag met storytelling voor jou podcast, maar weet je niet goed hoe je beginnen of zoek je extra inspiratie? Ik heb de gesprekken die ik met San en Vincent had ook als losse podcasts gepubliceerd:

Heb je vragen of opmerkingen over dit artikel? Neem dan contact met me op!

Luister je liever naar dit artikel? Check dan de podcast-aflevering hieronder: